Iglaki.
Zimą główną ozdobę każdego ogrodu stanowią drzewa i krzewy iglaste. Są one istotnym elementem terenów zieleni, nadającym atrakcyjności, poprzez różnorodny pokrój, wielkość oraz barwy. To właśnie iglaki decydują w największym stopniu o pięknie naszego ogrodu zimą. Należy więc o nich pamiętać podczas planowania ogrodu.

Iglaki możemy podzielić ze względu na wielkość, pokrój, barwę oraz funkcję jaką pełnią w krajobrazie. Znajomość tych cech pozwoli nam wybrać gatunki najbardziej odpowiadające naszym potrzebom.

Ze względu na wielkość, iglaki dzielimy na wysokie (powyżej 20m), średnio wysokie (10-20m) oraz niskie (do 10m). Rośliny wysokie stosujemy przede wszystkim jako podstawowy element kompozycji stanowiący tło dla reszty roślin. Iglaki średniowysokie stanowią uzupełnienie przednich części układu, natomiast gatunki niskie mogą uzupełniać całokształt kompozycji oraz wypełniać przerwy między roślinami wyższymi.

Do wysokich roślin iglastych należą naturalne formy, m.in.:

• jodły pospolitej (Abies alba),
• jodły mandżurskiej (Abies holophylla),
• jodły koreańskiej (Abies koreana),
• cedra atlantyckiego (Cedrus atlantica),
• świerka pospolitego (Picea abies),
• świerka białego (Picea glauca),
• świerka serbskiego (Picea omorica),
• świerka kłującego (Picea pungens),
• sosny limby (Pinus cembra),
• sosny koreańskiej (Pinus koraiensis),
• sosny wejmutki (Pinus strobus),
• sosny pospolitej (Pinus sylvestris),
• daglezji zielonej (Pseudotsuga menziesii),
• mamutowca olbrzymiego (Sequoiadendron gigantem),
• żywotnik olbrzymi (Thuja plicata),
• choina kanadyjska (Tsuga canadensis),
• choina zachodnia (Tsuga heterophylla).

Iglaki średniej wielkości to głównie:

• cyprysik Lawsona ‘Alumii’, ‘Erecta’, Virdis’ (Chamaecyparis lawsoniana),
• cyprysik nutkajski ‘Glauca’, ‘Pendula’ (Chamaecyparis nootkatensis),
• cyprysik tępołuskowy (Chamaecyparis obtusa),
• cyprysik groszkowy ‘Plumosa’ (Chamaecyparis pisifera),
• jałowiec chiński (Juniperus chinensis),
• jałowiec wirginijski (Juniperus virginiana),
• świerk pospolity ‘Cupressina’, ‘Finedonensis’, ‘Virgata’ (Picea abies),
• świerk kłujący ‘Hoopsii’, ‘Koster’ (Picea pungens).

Niskie formy iglaków to m.in.:

• cyprysik Lawsona ‘Columnaris’, ‘Fletchrii’, ‘Lane’(Chamaecyparis lawsoniana),
• cyprysik tępołuskowy ‘Crispii’, ‘Gimborn’ (Chamaecyparis obtusa),
• cyprysik groszkowy ‘Aurea’, ‘Boulevard’, ‘Plumosa’ (Chamaecyparis pisifera),
• jałowiec chiński ‘Columnaris’, ‘Keteleeri’, ‘Monarch’ (Juniperus chinensis),
• jałowiec pospolity ‘Hibernica’, ‘Suecica’, (Juniperus communis),
• świerk pospolity ‘Aurea’, ‘Barryi’ (Picea abies),
• świerk kaukaski ‘Gracilis’ (Picea orientalis),
• żywotnik zachodni ‘Ellwangeriana’, ‘Europe Gold’ (Thuja occidentalis),
• żywotnik wschodni (Thuja orientalis).

Równie ważną cechą zimozielonych roślin iglastych jest ich pokrój, który w dużym stopniu urozmaica kompozycję ogrodową. Zestawianie roślin o różnych kształtach nadaje zieleńcowi ciekawą formę. Wyróżniamy pokrój kolumnowy, stożkowy, rozłożysty, płożący, kulisty oraz o zwisających pędach. Rośliny o formie kolumnowej, stożkowej bądź rozłożystej wykorzystywane są najczęściej na nieformowane żywopłoty, ściany zieleni oraz tło dla reszty kompozycji. Mogą też stanowić, pojedynczo lub w grupie, dominantę w krajobrazie. Iglaki płożące mogą pełnić funkcję okrywową, stanowiąc doskonały zamiennik dla trawy w ogrodzie. Wypełniając znaczną przestrzeń podłoża zmniejszają również ilość pracy podczas pielęgnacji terenów zieleni. Drzewa i krzewy o kształcie kulistym oraz o zwisających pędach pełnią z reguły rolę akcentów w kompozycji. Pojedyncze okazy lub zestawienia kilku roślin dają efekt różnorodności formy ogrodu.

Do roślin o pokroju kolumnowym zaliczamy głównie:

• cyprysik Lawsona ‘Columnaris’, ‘Ellwoodii’, ‘Erecta Virigis’ (Chamaecyparis lawsoniana),
• jałowiec wirginijski ‘Skyrocket’ (Juniperus virginiana),
• cis pospolity ‘Fastigiata’ (Taxus baccata),
• żywotnik zachodni ‘Smaragd’, ‘Columna’(Thuja occidentalis).
• okrój stożkowy posiadają :
• jałowiec chiński ‘Keteleerii’, ‘Monarch’, ‘Stricta’ (Juniperus chinensis),
• cyprysik Lawsona ‘Kórnik’, ‘Argentea’, ‘Ivonne’ (Chamaecyparis lawsoniana),
• świerk biały ‘Conica’ (Picea glauca),
• świerk kłujący ‘Glauca’ (Picea pungens),
• żywotnik zachodni ‘Sunkist’ (Thuja occidentalis).

Iglaki o pokroju rozłożystym to:

• jałowiec pośredni ‘Mint Julep’, ‘Pfitzeriana’ (Juniperus x media),
• jałowiec wirginijski ‘Grey Owl’ (Juniperus virginiana),
• cyprysik groszkowy ‘Boulevard’(Chamaecyparis pisifera),
• sosna pospolita ‘Nana’ (Pinus sylvestris).

Rośliny płożące to m.in.:

• jałowiec płożący ‘Glauca’, ‘Blue Chip’,’Repens’ (Juniperus horizontalis),
• jałowiec pospolity ‘Hornibrookii’, ‘Nana Aurea’(Juniperus communis),
• jałowiec rozesłany (Juniperus procumbens),
• jałowiec łuskowaty ‘Blue Carpet’, ‘Blue Spider’ (Juniperus squamata),
• mikrobiota syberyjska (Microbiota decussata),
• świerk pospolity ‘Procumbens’ (Picea abies).

Do roślin o pokroju kulistym należą:

• żywotnik zachodni ‘Danica’, ‘Globosa’ (Thuja occidentalis),
• świerk biały ‘Alberta Globe’(Picea glauca),
• sosna górska ‘Gnom’, ‘Mops’ (Pinus mugo),
• żywotnik zachodni ‘Danica’, ‘Globosa’ (Thuja occidentalis).

Iglaki o zwisających pędach to:

• cyprysik Lawsonia ‘Pendula’ (Chamaecyparis lawsoniana),
• jałowiec pospolity ‘Horstmann’ (Juniperus communis),
• świerk pospolity ‘Pendula’ (Picea abies).

Ogromne znaczenie dla wizualnego odbioru ogrodu, szczególnie zimą, ma barwa roślin. Wśród iglaków spotykamy rośliny o różnych odcieniach zieleni, koloru złocistego, niebieskiego oraz pstre. Łączenie różnych barw podobnie jak wielkości czy pokroju roślin pozwala nadać ogrodowi dynamizmu oraz wydobyć prawdziwe piękno.

Do najciekawszych gatunków o odcieniu złocistym należą:

• jałowiec pośredni ‘Old Gold’ (Juniperus x media),
• cis pospolity ‘Elegantissima, ‘Semperaurea’ (Taxus baccata),
• żywotnik zachodni ‘Aurescens’ (Thuja occidentalis),
• żywotnik wschodni ‘Aurea Nana’ (Thuja orientalis),
• cyprysik groszkowy ‘Filifera Aurea’ (Chamaecyparis pisifera).

Kolor niebieski posiadaja m.in.:

• jałowiec łuskowaty (Juniperus squamata),
• jałowiec skalny ‘Blue Arrow’ (Juniperus scopulorum),
• jałowiec wirginijski ‘Blue Arrow’, ‘Hetz’ (Juniperus virginiana),
• świerk kłujący ‘Koster’, ‘Hoopsii’, ‘Glanca Pendula’ (Picea pungens).

Iglaki pstre to przede wszystkim:

• cyprysik groszkowy ‘Nana’, ‘Aureovariegata’, ‘Plumosa’ (Chamaecyparis pisifera),
• jałowiec chiński ‘Stricta Variegata’ (Juniperus chinensis),
• jałowiec pośredni ‘Blue and Gold’ (Juniperus x media),
• jałowiec sabiński ‘Variegata’ (Juniperus sabina)
• świerk kłujący ‘Białobok’ (Picea pungens),
• świerk pospolity ‘Finedonensis’ (Picea abies),
• żywotnik olbrzymi ‘Zebrina’ (Thuja plicata).

Rośliny iglaste pełnią w krajobrazie różne funkcje. Mogą stanowić tło dla reszty kompozycji (iglaki wysokie), wypełnienie (średnio wysokie, niskie), mogą pełnić funkcję okrywową (rośliny płożące), być elementem dominującym w kompozycji (drzewa i krzewy wysokie lub o ciekawym pokroju i barwie). Należy jednak pamiętać, iż rolę jaką mają pełnić rośliny w ogrodzie, określamy sami, poprzez zdefiniowanie wymagań jakie ma spełniać zagospodarowana przestrzeń.

Biorąc pod uwagę trzy główne cechy roślin iglastych należy pamiętać o równowadze i harmonii w doborze gatunków. Zbyt duża różnorodność prowadzi do chaosu i nieładu w przestrzeni. Watro zastosować zasadę piętra roślinnego, czyli rozmieszczenia roślin od najwyższych do najniższych, przy czym iglaki płożące warto urozmaicić roślinami o pokroju kulistym bądź o zwisających pędach. Dodatkowo warto wprowadzić w kompozycję roślin zielonych, iglaki złociste lub o niebieskim odcieniu, co nada ogółowi dynamizmu.

Dzięki takiemu zestawieniu roślin iglastych ogród zimą nie będzie odstraszał i nudził, lecz będzie cieszył a jego właścicieli napawał dumą.

Zimozielone rośliny liściaste

Coraz większą popularnością cieszą się drzewa i krzewy niegubiące liści na zimę. Mimo, iż w tej porze roku królują iglaki, na uwagę zasługują także rośliny liściaste. Zastosowanie ich w ogrodzie zróżnicuje kompozycję roślinną pod względem struktury oraz faktury. Dodatkową korzyścią z zastosowania roślin liściastych jest ich zmienność w ciągu roku, kiedy kwitną, przebarwiają się lub wydają owoce. Są one także alternatywą dla osób nie przepadających za iglakami, gdyż dzięki zachowaniu liści w miesiącach zimowych dają podobny efekt co roślinność iglasta.

Do najciekawszych zimozielonych roślin liściastych zaliczamy:

• mahonia pospolita (Mahonia aquifolium),
• bukszpan wieczniezielony (Buxus sempervirens),
• berberys Juliany (Berberis julianae),
• berberys gruczołkowy (Berberis verruculosa),
• berberys Wilsona (Berberis wilsoniae),
• bluszcz pospolity (Hedera helix),
• ostrokrzew kolczasty (Ilex quifolium),
• pieris japoński (Pieris japonica),
• suchodrzew chiński (Lonicera pileata),
• lawenda wąskolistna (Lawandula angustifolia),
• ognik szkarłatny ‘Orange glow’, ‘Red column’ (Pyracantha coccinea),
• trzmielina Fortune’a ‘Emerald Gold’ (Euonymus europaeus),
• różanecznik (Rhododendron),
• runianka japońska (Pachysandra terminalis),
• wrzos pospolity (Calluna vulgaris),
• wrzosiec czerwony ‘Snow Queen’ (Erica carnea).

Rośliny o ozdobnej korze, owocach

Zimą elementami dekoracyjnymi ogrodu będą także drzewa i krzewy o ozdobnej korze oraz owocach. Rośliny te szczególnie przyciągają uwagę ze względu na zachowanie takich kolorów jak czerwień czy pomarańcz, które w miesiącach zimowych są rzadko spotykane a zastosowanie ich w ogrodzie nadaje mu niezwykłego uroku.

Należą do nich:

• dereń rozłogowy ‘Flaviramea’ (Cornus stolonifera)-o żółtej korze,
• dereń biały (Cornus alba)-o czerwonej korze,
• brzoza czarna (Betula nigra)-o pomarańczowej korze,
• brzoza biała chińska (Betula albo-chinesis)-o pomarańczowej lub czerwonej korze,
• brzoza brodawkowata (Betula pendula)-o białej korze,
• klon palmowy (Acer palmatum)-o czerwonej korze,
• rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides)- o pomarańczowych owocach,
• berberysy (Berberis)- o pomarańczowych i czerwonych owocach,
• igra pozioma (Cotoneaster horizontalis)- o czerwonych owocach,
• śnieguliczka biała (Symphoricarpos albus)- o białych owocach.

Ważne jest, aby wprowadzać do ogrodu obok innych roślin, zimozielone rośliny iglaste, liściaste oraz te ozdobnej korze czy owocach. Dzięki temu nasz ogród cieszy i jest równie zielony zimą jak i latem. Stosowanie różnorodności tych roślin daje niebywały efekt kompozycji i piękno całości ogrodu.